31 Mayıs 2021 Pazartesi

Kıtaları Birleştiren İlk Köprü


MÖ. 512 yılında, yani tam 2530 yıl önce, Pers orduları İskit (Türk) seferine çıkarken Asya’dan Avrupa’ya geçmek için İstanbul Boğazı üzerine gemilerden bir köprü yapmışlardır.

Pers kralı I. Dareios başkent Susa’dan, günümüzde Şuş, Kuzistan, İran yedi yüz bin kişilik muhteşem ordusuyla İskitlerin üzerine bir sefere çıktı. Kalkhedon, yani Kadıköy önlerine gelen kral, Samos’lu mimar Mandrokles’den boğazı geçmek için bir köprü kurulmasını istedi.

Bunun üzerine Mandrokles Boğazın üzerinde kalıcı bir köprü kurmanın zorluğunu da görerek karşı kıyıya kadar,  bu günkü Anadolu Hisarı-Rumeli Hisarı arasına, gemileri yan yana dizip demir kanca ve kalın halatlarla birbirine bağlayarak ilginç bir teknikle kurduğu köprüyle tarihte ilk kez iki kıtayı birbirine bağlamış oldu.



 

Plastikler Neden Ekosistemi Bozar?

 Birleşmiş milletler; deniz yaşamının, her yıl okyanuslarda biriken milyonlarca ton plastik atığın “onarılmaz hasarı” ile karşı karşıya olduğunu bildirdi.

Peki ekosistemi bozan plastikler neden problemlidir?

Plastik, bilindiği gibi 60-70 yıldır hayatlarımızın içine girmiş ve kendini vazgeçilmez bir pozisyona koymuştur. Birçok plastik ürünün en büyük avantajlarından biri uzun süre dayanacak şekilde tasarlanmalarıdır. Ve şimdiye kadarki üretilen plastiklerin neredeyse tamamı hala bugün bir şekilde karşımıza çıkıyorlar.


Deniz kuşları, kaplumbağalar ve yunuslar gibi daha büyük deniz canlıları için tehlike, plastik poşetleri ve diğer artıkları gıda olarak algılamalarından kaynaklanmaktadır. Kaplumbağalar, diyetlerinin bir parçası olabilecek plastik torba ve denizanası arasında ayrım yapamaz. Bu nedenle tüketilen plastik poşetler dahili tıkanmalara neden olur ve genellikle ölümle sonuçlanır. Büyük parçalar ayrıca deniz kuşları ve balinaların sindirim sistemlerine zarar verebilir ve potansiyel olarak ölümcül olabilir. Zamanla, plastik atık yavaş yavaş parçalanır ve aynı zamanda bilim insanlarının endişelerine neden olan küçük mikro parçalara ayrılır. Bu balık için yetersiz beslenme veya açlık ile sonuçlanabilir ve insanlarda da plastik yutulmasına yol açabilir.  İnsanlar üzerindeki plastik içeren balık yemenin etkisi halen bilinmemektedir.

18 Mayıs 2021 Salı

Şamanizm Neden Ortaya Çıktı?

 

Günümüzde birçok dini gözlemlerken bu dinlerin neden ortaya çıktıklarını, nasıl ortaya çıktıklarını merak eder oldum. Dünyadaki bizim bildiğimiz din tarihinin en gerisine gittiğimizde Şamanizmi görüyoruz. Gelin bu konuya kuşbakışı bir bakalım.

İnsanların dünyada bulundukları zamandan bu yana avcılık ve toplayıcılık olmak üzere iki şekilde geçim ederlerdi. İnsanlar doğanın kaynaklarını kullanıyordu fakat hiçbir şey karşılıksız değildi. İnsanoğluna göre hayvanların da insanlar gibi ruhları vardı ve bu ruhları kızdırmanın sonuçları bazen çok ağır olabilirdi. Aldıkları her bir canı hayvan veya bitki fark etmeksizin doğadan aldıklarını ve bunun sonucunda doğayı kızdırdıklarını düşünüyorlardı. İnsanların inancına göre doğa buna şüphesiz ki bir tepki verecekti, insanlar da felaketlerden korktukları için bunun bir ortasını bulmakta mutabık kaldılar. Böyle bir ruhani ihtiyacın karşılanabilmesi için birisi gerçek dünyanın görünmeyen yüzüne seyahat edip ruhlar ve insanlar arasında bir bağ kurmalıydı. Böylelikle tarihin ilk şamanları hayvan ruhlarıyla mistik bir şekilde konuşarak av etkinliğine katkıda bulunmaya başladı ve bunun sonucunda insanoğlu dünyadaki uzun soluklu yolculuğunun büyük bir bölümünde kendisine eşlik edecek olan Şamanizm inancının tohumlarını attı. Bu dönemde şamanın görevi avın başarılı geçmesini sağlamaktı. Yardımcı ruhları sayesinde öteki dünyada yaşayan hayvanların ruhlarıyla iletişime geçerek av için izin isterdi. Bazı zamanlarda ise avcılıkta kullanılan aletleri kutsardı. Ayrıca bu hayvanların üremeleri ve korunmaları görevini de üstlenmişti. İlerleyen zaman içerisinde farklı kültürlerde av için değişik ayinler düzenlenmeye başlandı. Bazılarında şaman yardımcı ruhunu ruhlar alemine gönderir ve dünyaya ren geyiklerinin ruhlarını çağırmakla görevlendirilir başka bir kültürde ise yardımcı ruh dişi geyiklerin yanına bir erkek geyik olarak yollanır ve av için geyik nüfusunu arttırırdı. Şamanlık yerleşik toplumlara geçildikten sonra zamanla başka görevleri de içinde kapsamaya başladı. İnanca göre bahçelerde yetişen her bitki tohumunun bir tanrısı vardı. Şamanın göreviyse bu bitkilerin filizlenmesi için bitkilerin tanrılarına dua etmekti. Çünkü bu tanrıların izni alınmadıkça bitkilerin zehirli oldukları kabul edilirdi. Şamanizmin yaygın olduğu kültürlerde inançlar farklı ritüellerle can bulsa da bir şamanın asıl felsefesi genel olarak insanlar ve tanrılar arasındaki ruhani bağı temsil ediyordu.